"Brama Gwarków" w Tarnowskich Górach, czyli wylot Sztolni Głębokiej Fryderyk

"Brama Gwarków" w Tarnowskich Górach to fascynujące miejsce, gdzie historia górnictwa splata się z tajemnicami podziemnych korytarzy. Znana jako wylot Sztolni Głębokiej Fryderyk, ta imponująca konstrukcja otwiera drzwi do świata, w którym niegdyś ciężko pracowali gwarkowie, wydobywając cenne kruszce z głębi ziemi. Spacerując wzdłuż tej monumentalnej bramy, można niemal usłyszeć echa dawnej epoki – stukot kilofów, szum wody i odgłosy pracy pod ziemią. "Brama Gwarków" to nie tylko architektoniczna perła, ale również symbol determinacji i siły ludzkiego ducha, który dążył do odkrywania bogactw ukrytych pod powierzchnią. Zanurz się w historię tego wyjątkowego miejsca i poczuj ducha dawnych gwarków, którzy z pasją i odwagą kształtowali przyszłość Tarnowskich Gór.

• Zabytkowa „Brama Gwarków” i jej historia
• Atrakcje na trasie: szyby Sylwester, Ewa i Adam
• Odrestaurowany portal górniczy „Brama Gwarków”
• Przepływ wody pokopalnianej przez koryto odwadniające

Zabytkowa „Brama Gwarków” i jej historia

Na skraju Parku Repeckiego, około 1,5 km od szybu „Ewa”, znajduje się urokliwa kamienna konstrukcja znana jako Brama Gwarków. Ta wyjątkowa budowla, wzniesiona w 1834 roku, została wykonana z bloków piaskowca i przybrała formę neoklasycznego portalu. Brama ta pełni funkcję ozdobnego zakończenia Sztolni Głębokiej Fryderyk.

Brama Gwarków to miejsce, gdzie wody sztolniowe opuszczają podziemia i płyną dalej, kilkaset metrów przez sztuczne koryto zwane roznosem, aż do rzeki Dramy. Jest to nie tylko techniczny element infrastruktury hydrologicznej, ale także istotny zabytek historyczny, który świadczy o zaawansowanych rozwiązaniach inżynieryjnych z XIX wieku.

Spacerując po Parku Repeckim, warto odwiedzić to miejsce, by zobaczyć tę imponującą budowlę i poczuć atmosferę dawnych czasów, kiedy technika i natura harmonijnie się łączyły, tworząc funkcjonalne i estetyczne rozwiązania. Brama Gwarków jest doskonałym przykładem inżynierii tamtego okresu i stanowi ważny punkt na mapie zabytków Tarnowskich Gór.

Atrakcje na trasie: szyby Sylwester, Ewa i Adam

Zwiedzając Park Repecki w Tarnowskich Górach, natkniecie się na trzy wyjątkowe szyby sztolniowe – „Sylwester”, „Ewa” i „Adam”. Każdy z nich ma swoją unikalną historię i warto zatrzymać się przy każdym z tych miejsc, by poczuć klimat dawnego górnictwa.

• Szyb „Sylwester” - Szyb „Sylwester” to jedno z najważniejszych miejsc na trasie zwiedzania. Znajduje się on tuż obok nowo otwartej bazy turystycznej, która powstała w 2020 roku. Dwukondygnacyjny obiekt z tarasem widokowym oferuje nie tylko doskonały punkt do podziwiania doliny rzeki Dramy, ale również centrum obsługi turysty, sklep z pamiątkami, salę edukacyjną i toalety. Szyb „Sylwester” jest częścią Sztolni Czarnego Pstrąga, gdzie wody sztolniowe opuszczają podziemia i wpływają do rzeki. Ta kamienna budowla, będąca ozdobnym zakończeniem sztolni, została zbudowana w 1834 roku i jest ważnym zabytkiem techniki.
• Szyb „Ewa” - Szyb „Ewa” to kolejny punkt na trasie zwiedzania, który warto odwiedzić. Jest on głębszy niż szyb „Sylwester”, sięgając około 20 metrów. Szyb ten, podobnie jak „Sylwester”, stanowi część Sztolni Czarnego Pstrąga, udostępnionej do zwiedzania już od 1957 roku. Zwiedzanie tego miejsca pozwala na wgląd w historię górnictwa w Tarnowskich Górach oraz w techniki, które były używane do odwadniania kopalń. Podziemne korytarze, prowadzące od szybu „Ewa”, oferują niesamowite wrażenia i pozwalają poczuć atmosferę dawnych czasów.
• Szyb „Adam” - Chociaż szyb „Adam” nie jest tak popularny jak „Sylwester” i „Ewa”, to również stanowi ważną część infrastruktury Sztolni Głębokiej Fryderyk. Jego znaczenie polega na tym, że był używany do prac górniczych i transportu. Spacerując trasą zwiedzania, można zobaczyć pozostałości dawnych urządzeń górniczych i zrozumieć, jak funkcjonował cały system sztolniowy. Szyb „Adam” pozwala na zanurzenie się w technicznej i historycznej stronie górnictwa Tarnowskich Gór.

Każdy z tych szybow oferuje niepowtarzalne wrażenia i jest cennym elementem historii regionu. Zwiedzając te miejsca, zyskacie pełen obraz tego, jak ważne były te struktury dla rozwoju górnictwa i techniki w Tarnowskich Górach.

Odrestaurowany portal górniczy „Brama Gwarków”

Odrestaurowany portal górniczy „Brama Gwarków” jest jednym z najważniejszych zabytków w Parku Repeckim, który wchodzi w cały zespół muzealny, połączony z Kopalnią Srebra i Sztolnią Czarneg Pstrąga, symbolizującym bogatą historię górnictwa w Tarnowskich Górach. Wzniesiona w 1834 roku, brama z bloków piaskowca została pieczołowicie odrestaurowana, przywracając jej dawny blask i zachowując neoklasyczny styl, który czyni ją wyjątkowym elementem krajobrazu.

Dziś „Brama Gwarków” stanowi atrakcyjny punkt na mapie turystycznej, przyciągając miłośników historii i architektury. Odrestaurowanie tego portalu pozwoliło nie tylko na zabezpieczenie cennego zabytku, ale również na edukację odwiedzających o technikach górniczych XIX wieku i znaczeniu infrastruktury hydrologicznej w rozwoju przemysłu. Portal jest dowodem na to, jak ważne jest zachowanie i pielęgnowanie dziedzictwa kulturowego dla przyszłych pokoleń.

Przeczytaj też artykuły:

• Kim był gwarek - odkryj tajemnice tarnogórskich górników
• Śladami Gwarków tarnowskich Gór, czyli gdzie znajdziesz ich rzeźby

Przepływ wody pokopalnianej przez koryto odwadniające

Przepływ wody pokopalnianej przez koryto odwadniające w Bramie Gwarków to fascynujący element historii techniki górniczej w Tarnowskich Górach. Woda ta, wypływająca z Sztolni Głębokiej Fryderyk, odgrywała kluczową rolę w systemie odwadniania kopalń, który był niezbędny dla utrzymania efektywności wydobycia. Po opuszczeniu podziemi woda przepływa przez neoklasyczny portal górniczy zwany Bramą Gwarków, będący ozdobnym zakończeniem sztolni. Stamtąd kieruje się do specjalnie zaprojektowanego koryta odwadniającego, zwanego roznosem. Koryto to, będące sztucznym kanałem, prowadzi wodę kilka set metrów dalej do rzeki Dramy.

System ten został zaprojektowany w XIX wieku z dużą precyzją, aby zapewnić skuteczne odprowadzanie wód pokopalnianych. Przepływ wody przez Bramę Gwarków i dalej przez koryto odwadniające stanowił kluczowy element funkcjonowania całego kompleksu górniczego, umożliwiając dalszą eksploatację złóż i zapewniając bezpieczeństwo pracy w kopalniach.

Dzisiejsi zwiedzający mogą obserwować ten historyczny system, który jest doskonałym przykładem dawnej inżynierii hydrotechnicznej. Koryto odwadniające w Bramie Gwarków to nie tylko techniczna ciekawostka, ale także ważne świadectwo historii i innowacyjności dawnych gwarków.