Możliwość wystąpienia zakażenia rany dotyczy zarówno ran, które powstały na skutek uszkodzenia ciała w wyniku wypadku, jak i tych powstałych po interwencji chirurgicznej. Zdarzają się przypadki, w których doszło do zakażenia nawet starej rany — symptomami jest cykliczne krwawienie i doraźny ból.

Aby doszło do zakażenia rany, musi nastąpić przerwanie ciągłości powłok zewnętrznych ciała, a więc skóry i/lub błony śluzowej, a także głębiej położonych tkanek. Za zakażenie rany odpowiedzialne są bakterie, które atakują organizm — może to być jeden albo kilka ich szczepów. W normalnych warunkach drobnoustroje bytują na ludzkiej skórze, nie czyniąc żadnych powikłań — przy ranach może zaistnieć sytuacja, w której zaczną przenikać w głąb ustroju (skutkiem jest sepsa, a więc zakażenie uogólnione). Zakażeniom sprzyja również kontakt z przedmiotami, na których bytują drobnoustroje, takimi jak ubrania, czy też z wodą albo glebą. Niezwykle groźne jest, jeśli zakażenie zostanie zignorowane i patogeny zaczną przenikać dalej, namnażając się — w takiej sytuacji pacjentowi grozi ogólnoustrojowe zakażenie.

Należy zaznaczyć, że praktycznie każdej ranie, która nie została prawidłowo opatrzona, grozić może zakażenie objawiające się np. ropieniem. Wszelkie reakcje zapalne stanowią swoistą obronę organizmu przed namnażającymi się patogenami. Pozostawiony bez pomocy stan zapalny może się jednak przyczynić do pojawienia się blizny oraz dłuższego czasu gojenia.

 

Objawy zakażenia rany

W momencie, gdy dochodzi do zarażenia rany przez różnego rodzaju drobnoustroje, organizm zaczyna wysyłać charakterystyczne sygnały. Wśród symptomów świadczących o zakażeniu należy wyszczególnić:

  • gorączkę — jeśli pojawi się ona jako skutek interwencji chirurgicznej, należy bezzwłocznie skontaktować się z lekarzem — towarzyszyć jej mogą bóle głowy o różnym nasileniu oraz spadek łaknienia (utrata apetytu);

  • wrażenie gorąca w obrębie samej rany — tym bardziej alarmujące jest, jeśli towarzyszy temu: zaczerwienienie i odczucie pulsowania rany;

  • ból, który jest ciągły albo narastający — sam ból nie jest niczym niepokojącym, szczególnie po zabiegu chirurgicznym, powodem do niepokoju jest sytuacja, w której ból nie przemija, czy wręcz wzrasta;

  • niemijający z czasem obrzęk, któremu towarzyszy zaczerwienie — w normalnej sytuacji tak obrzęk, jak i zaczerwienienie są naturalnym elementem towarzyszącym ranie, powinny one jednak ustępować wraz z biegiem czasu;

  • czerwone smugi rozchodzące się od rany — ich pojawienie się może świadczyć o zapaleniu naczyń limfatycznych i powinny być jak najszybciej pokazane specjaliście;

  • sączenie się z rany ropy albo krwi, które wydzielają nieprzyjemny zapach — warto przy okazji zaznaczyć, że jeśli z rany wydobywają się przeźroczyste albo lekko żółte płyny bez brzydkiego zapachu, to są one naturalnym elementem gojenia;

  • ogólne złe samopoczucie pacjenta;

  • spadek ciśnienia krwi;

  • przyspieszenie tętna.

Warto pamiętać, że sama ropa w większości przypadków nie jest specjalnie groźna dla organizmu. Może ona jednak przyczynić się do rozciągnięcia czasu gojenia się rany.

Zdarza się, że zakażenie dotyka głębiej położonych tkanek. W takiej sytuacji niepokojące jest zniesienie tzw. czucia skórnego, krwawienie podskórne, pojawienie się gazu wewnątrz tkanek, oddzielanie się fragmentów skóry.

 

Leczenie zakażenia rany

Jeśli zajdzie obawa, że doszło do zakażenia rany, należy bezzwłocznie udać się na konsultację z lekarzem w celu dalszej diagnostyki. Specjalista przypisze odpowiednie lekarstwa, które pozwolą na zwalczenie zakażenia — zazwyczaj przypisuje on antybiotyki pod różną postacią.

Nie należy próbować leczyć zakażenia na własną rękę, ponieważ postaci zarażeń jest wiele i tylko lekarz może odpowiednio rozpoznać szkodliwe patogeny. Tym, co może zagrozić, jest między innymi: ropienie ran na skutek bakterii ropnych oraz gnilnych, tężec, róża przyranna, zgorzel gazowa, wścieklizna.

 

Czynniki sprzyjające powstawaniu zakażenia rany

Wyróżniono szereg czynników, które mogą dodatkowo przyczynić się do ryzyka pojawienia się zarażenia ściany. Mowa tutaj między innymi o:

  • nieprawidłowym pielęgnowaniu rany — o wiele łatwiej może dojść do przeniknięcia bakterii, jeśli rana ma poszarpane brzegi, miała kontakt z odzieżą, uległa zanieczyszczeniu ziemią albo skażoną wodą;

  • pojawianiu się kolejnych urazów dotykających to samo miejsce, w którym doszło do powstania rany;

  • niezdrowy styl życia, przy którym pali się wyroby tytoniowe (tytoń ma właściwości uszkadzające naczynia krwionośne);

  • niedożywienie;

  • współwystępowanie chorób o charakterze przewlekłym, takich jak choroby dotykające naczyń układu krwionośnego, cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, zaburzenia odporności;

  • przyjmowanie leków, które wykazują działanie o charakterze upośledzającym prawidłowe funkcjonowanie układu immunologicznego (np. kortykosteroidów).